हिपॅटायटीस म्हणजे काय?
हिपॅटायटीस म्हणजे यकृताचा (लिव्हरचा) दाह किंवा सूज होणे. हे एक गंभीर आजार असून यामुळे यकृताची कार्यक्षमता कमी होते आणि शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर टाकण्याची प्रक्रिया प्रभावित होते.
हिपॅटायटीसचे प्रकार:
हिपॅटायटीसचे पाच प्रमुख प्रकार आहेत – A, B, C, D आणि E. त्यापैकी हिपॅटायटीस A आणि E हे दूषित अन्न-पाण्यामुळे होतात, तर B, C आणि D हे संक्रमित रक्त, सुई किंवा लैंगिक संपर्कामुळे पसरतात.
लक्षणे:
- थकवा व अशक्तपणा
- भूक न लागणे
- उलट्या व मळमळ
- त्वचा व डोळे पिवळे होणे (पिवळ्या आजारासारखे)
- पोटदुखी
- ताप
संसर्ग होण्याचे मार्ग:
- दूषित अन्न व पाणी (A आणि E)
- संक्रमित व्यक्तीचा रक्ताशी संपर्क (B, C आणि D)
- अनसुरक्षित लैंगिक संबंध
- संक्रमित सुई किंवा इन्जेक्शनचा वापर
प्रतिबंधक उपाय:
- स्वच्छ अन्न व पाणी वापरणे
- लसीकरण (विशेषतः हिपॅटायटीस A व B साठी)
- रक्त तपासणी करूनच रक्तदान घेणे
- सुरक्षित लैंगिक संबंध ठेवणे
- वैद्यकीय उपकरणे स्वच्छ व सॅनिटायझ केलेली वापरणे
उपचार:
हिपॅटायटीस A व E साठी विशिष्ट औषधं नसली तरी योग्य विश्रांती, अन्न व द्रवपदार्थ घेतल्यास बरे होऊ शकते. हिपॅटायटीस B व C साठी औषधोपचार व डॉक्टरांचा सल्ला आवश्यक असतो. काही प्रकरणांमध्ये लिव्हर ट्रान्सप्लांटची गरजही भासू शकते.
निष्कर्ष:
हिपॅटायटीस टाळता येण्यासारखा आजार आहे. थोडी खबरदारी आणि आरोग्यविषयक जागरूकता ठेवल्यास आपण यापासून स्वत:ला आणि आपल्या कुटुंबाला सुरक्षित ठेवू शकतो.
निरोगी रहा, सुरक्षित रहा!